فاطمه (س) الگوی بانوان منتظر

در جایی که امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف حضرت فاطمه زهرا علیها السلام را به عنوان الگوی خویش مطرح می‌فرماید، تکلیف امثال ما در لزوم الگوگیری از آن وجود نورانی مشخص است.

از این رو ابتدا باید ملاحظه کرد این اولین و تنهاترین مدافع ولایت و امامت دارای چه منزلتی است و سیرة عملی آن بزرگوار در مواجهه با حوادث روزگار و مسائل زندگی چه بوده است؛ تا بتوان از آن حضرت در زندگی فردی و اجتماعی خود الگو گرفت.

فضائل حضرت فاطمه علیها السلام

1. بزرگ زنان در جهان

در احادیث فراوان؛ چه در منابع تشیع و چه در اهل سنت[1] و در زیارات ائمه اطهار علیهم السلام، حضرت فاطمه علیها السلام به عنوان سیدة النساء العالمین (سرور زنان عالم) نامیده شده است.

2. حدیث کساء و منزلت حضرت زهرا علیها السلام

فرازهای حدیث شریف کساء[2] عظمت وجودی سرور زنان دو عالم را روشن می‌نماید.

الف. معرفی اهل بیت علیهم السلام بر محور فاطمه توسط خداوند

آنگاه که خداوند اهل بیت را که در زیر کساء جمع شده بودند برای ملائکه معرفی می‌نماید می‌فرماید.

«هم، فَاطِمَة وَ أَبُوهَا وَ بَعْلِهَا وَ بَنَوْهَا؛ آنان، فاطمه و پدرش و شوهرش و فرزندانش هستند».

ب. حضرت فاطمه علیها السلام خبر دهنده اتفاقات آسمانها

مطلب مهمتر این که اگر کسی متن این حدیث را خوب مشاهده کند، می‌بیند اتفاقات و گفتگوهایی که در آسمانها می‌شود، همه از زبان فاطمه علیها السلام نقل شده است. این نشانه احاطة فاطمه علیها السلام به ملکوت آسمانهاست؛ آنجا که می‌فرماید: «یَا مَلَائِکَتِی وَ یَا سُکَّانَ سَمَاوَاتِی‏... ؛ خداوند فرمود: ای فرشتگان و ای ساکنان آسمانهایم!» یا آنجا که دارد... «فَقَالَ الْأَمِین جَبْرَائِیل یَا رَب‏... ؛ جبرئیل گفت: ای خدا!...».

3. همتایی برای امامت

رسول خدا صل الله علیه و آله وسلم فرمود: «لَوْلَاکَ لَمَّا کَانَ لَهَا کُفْوٌ عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ» «یا علی! اگر تو نبودی، برای فاطمه علیها السلام همتایی در روی زمین نبود.»[3]

4. لیلة القدر در قرآن

امام صادق علیه السلام فرمود: «.... «لیل» فاطمه علیها السلام است و «قدر» خداوند عزوجل. پس کسی که فاطمه را (به تمام معنا) بشناسد ـ آنچنان که حقش هست ـ لیلة القدر را درک کرده است».[4]

5. الگو و مقتدای امامت

رسول اکرم صل الله علیه و آله وسلم فرمود: «اقتدوا بالزهراء؛ از زهرا علیها السلام پیروی کنید».[5]

حضرت حجت بن الحسن که خود الگوی جهانیان است، در روایتی حضرت، فاطمه علیها السلام را الگوی خود معرفی می‌فرمایند: «برای من در (وجود) دختر رسول خدا الگوی نیکویی است».[6]

6. حجت بر حجت‌های خدا

امام حسن عسگری علیه السلام فرمودند: «ما حجت خداوندیم بر خلائق و مادر ما فاطمه علیها السلام حجت خداست بر ما»[7]

رابطه حضرت فاطمه علیها السلام با امام زمانش

1. معرفت به مقام امامت

حضرت علی علیه السلام امام زمان حضرت فاطمه علیها السلام بوده است؛ از این رو حضرت فاطمه علیها السلام در معرفی علی علیه السلام به کسی که زبان سرزنش به علی علیه السلام گشوده بود، فرمودند: «... او امام ربانی و الهی، مرکز توجه همه عارفان و خداپرستان، فرزندی از خاندان پاکان، گوینده بحق، جایگاه اصلی محور امامت و... است».[8]

«پدران این امت، محمد صل الله علیه و آله وسلم و علی علیه السلام هستند؛ که کجی‌ها را راست و انحرافات را اصلاح می‌نمایند (اگر مردم اطاعتشان کنند) این دو ]حضرت محمد صل الله علیه و آله وسلم و امام علی علیه السلام‌ [آنان را از عذاب جاویدان نجات می‌دهند و اگر با ایشان موافق و همراه باشند، نعمت‌های پایدار خداوند را ارزانی شان می‌دارند.»[9]

این معرفت به امام زمان خود، ویژگی حضرت فاطمه علیها السلام است که آگاه به فلسفه امامت و ره آورد آن می‌باشد؛ از این رو در قسمتی از خطبة خویش در مسجد مدینه، یکی از فلسفه‌های امامت را خطاب به مهاجران و انصار چنین می‌فرماید: «خداوند اطاعت و پیروی از ما (اهل بیت) را سبب پایداری امت اسلامی و امامت و رهبری ما را عامل وحدت و در امان ماندن از تفرقه‌ها قرار داده است.» [10]

2. همراه امامت

الف) همراهی به عنوان همسر

دخت گرامی پیامبر صل الله علیه و آله وسلم در تمام لحظات عمر شریف خود در انجام وظایف خانوادگی و تربیتی و فراهم آوردن آسایش و آرامش خانه، کمک و همراه امام علی علیه السلام بود. و کانونی مالامال از محبت و مهربانی برای پرورش فرزندانی چون امام حسن و امام حسین و زینب و ام‌کلثوم علیهم السلام فراهم آورده بود.

ب) همراهی به عنوان مأموم

فاطمه زهرا علیها السلام بعد از ماجرای غصب خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام تا لحظة شهادتش هرگز سکوت نکرد و پا به پای امام خود ـ آنجا که باید از امامت دفاع کند ـ حاضر شد؛ چه آنجا که بر در خانه‌های مهاجرین وانصار رفت و از آنان یاری طلبید[11] و چه در سخنرانی‌هایش، چه بیت‌الاحزانش، چه وصیتش و... اینها همه نمونه‌هایی از همراهی فاطمه علیها السلام با امام زمانش می‌باشد.

برماست تا با سرمشق قرار دادن مبارزات این سرباز حقیقی امام علی علیه السلام به دفاع از فرزندش که امام عصر ماست بپردازیم و با شناخت موقعیت‌ها و شیوه‌های مناسب از وجود مبارک یوسف فاطمه‌ علیها السلام دفاع نماییم.

[1] . بحارالانوار، ج37، ص67 ـ صحیح بخاری (کتب اهل سنت)، ج8، ص78.

[2] . تفسیر العیاشی، ج1، ص349؛ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، حدیث کساء.

[3] . بحارالانوار، ج43، ص107.

[4] . بحارالانوار، ج43، ص65.

[5] . صدوق، معانی الاخبار، ص114.

[6] . الغیبه طوسی، ص268.

[7] . الکوثر، ج2، ص114.

[8] . دشتی، فرهنگ سخنان حضرت فاطمه علیها السلام، به نقل از ریاحین الشیعه، ج1، ص93.

[9] . همان.

[10] . بحارالانوار، ج3، ص158و معانی الاخبار، ص354 و کشف الغمة، ج2، ص40.

[11] .اختصاص، ص178و بیت الاحزان، ص117