مقام والای حضرت فاطمه زهرا(س) از منظر معصومین

حضرت فاطمه (علیها ااسلام) از نگاه معصومین (علیهم السلام)

مقام حضرت زهرا(س) فقط از منظر معصومین(ع) که همتای ایشانند، قابل بیان است. کلمات و سخنان این بزرگواران حکایت از کرامت و عظمت والای این بانوی عالمه دارد:

1- فاطمه(ع) از نگاه امام امیرالمؤمنین(ع):

در آخرین لحظات عمر مبارک حضرت فاطمه(س) وصایای خویش را به همسرشان می‏‌نمودند که: «ای پسرعمو! تو هرگز مرا در دوران زندگی دروغگو و خائن نیافتی و هرگز با فرمانت مخالفت نکردم.» علی(ع) که شاهد درگذشت تنها یاور و تسلی بخش خود است، می‏‌فرماید: «پناه به خدا! تو داناتر و پرهیزگارتر و گرامی‏تر و نیکوتر از آنی که من به جهت مخالفت کردنت‏ با خود، تو را نکوهش کنم. دوری از تو و احساس فراقت ‏بر من گران خواهد بود ولی گریزی از آن نیست. به خدا سوگند! با رفتنت مصیبت رسول خدا(ص) را بر من تازه کردی. انالله و اناالیه راجعون از این مصیبت‏ بزرگ و دردناک و تأثرآور و حزن‏انگیز!»(1)

دقت درکلام علی(ع) در این لحظات شدت علاقه و احترامش را به فاطمه(س) می‏رساند. در نگاه امام علی(ع) فاطمه در چنان مرتبه والایی از زهد و خداترسی و عمل به احکام الهی قرار دارد که تصور مخالفت او با همسرش ممکن نیست. حضرت علی(ع) در پاسخ به ادعاهای بی ‏اساس معاویه مبنی بر فضایل امویان در نامه‏ای می‏نویسد: «... دو سید جوانان اهل بهشت از ماست و«صبیة النار» از شماست، کودکانی که نصیب آنان آتش گردید. بهترین زنان جهان از ماست و «حمالة‏الحطب‏» آن که هیزم کشد برای دوزخیان از شماست. این فضلیت‏ ها از ماست و آن فضیلت ‏ها از شماست...»(2)

در شعری که به ایشان منسوب است، می‏فرماید: «من به فاطمه و فرزندانش مباهات می‏کنم! آن گاه به رسول خدا(ص) افتخار می‏کنم در آن هنگام که فاطمه را به همسری من درآورد.» (3) شخصیت والایی چون حضرت علی(ع) به همسری بانوی جهان افتخار می‏کند و همسری با او را ملاک برتری خود و شایستگی‏اش بر رهبری اسلام می‏ داند.

2- فاطمه(ع) از نگاه امام حسن مجتبی(ع):

امام حسن(ع) در موارد بسیاری از مادرشان سخن گفته‏اند. من جمله: «شبی دیدم مادرم در محراب به نماز ایستاده است و تا طلوع خورشید مشغول رکوع و سجود بود و شنیدم برای یکایک مردان و زنان دعا می‏کرد و آنان را نام می‏برد ولی برای خود چیزی نخواست. عرض کردم: مادر! چرا همان گونه که برای دیگران دعا می‏کنی، برای خود دعا نمی‏کنی؟ فرمود: فرزندم! اول همسایه بعد از آن خانه.» (4)

3- فاطمه(ع) از نگاه امام حسین(ع):

در روز عاشورا، در آن هنگام که لشکر دشمن امام حسین(ع) را احاطه کرد. ضمن خطبه مفصلی فرمودند: «مرا بین کشته شدن و ذلت مخیر کرده‌‏اند و من هرگز تن به پستی نمی‌‏دهم. خدا و رسول مرا از چنین کاری باز می‏دارند. هم چنین نیاکان پاک و دامن‏‌های مطهر و پاکیزه اجازه چنین پذیرشی را به من نمی‏‌دهند.» (5)

در یک کلام، امام حسین(ع) دلیل پایمردی و مقاومت ‏خویش را تربیت الهی فاطمه (س) می‏داند. امام حسین(ع) نقل می‏کند: «آن زمان که رسول خدا(ص) در خانه ام‏‌سلمه بود، صرصائیل(یکی از فرشتگان الهی) نزد پیامبر آمد و عرض کرد: «نور را به عقد نور درآور.» پیامبر فرمود: «چه کسی را برای چه کسی؟» گفت: «دخترت فاطمه (س) را برای علی ‏بن‏ ابیطالب.» سپس در حضور جبرئیل و میکائیل و صرصائیل فاطمه را به عقد علی درآورد.» (6)

4- فاطمه(ع) از نگاه امام سجاد(ع):

امام سجاد(ع) می‏فرماید: «وقتی که قیامت فرا رسد، منادی ندا می‏دهد: در این روز، ترس و اندوهی به خود راه ندهید. همه خوشحال از این عفو عمومی سربالا می‏برند. فاطمه(س) وارد محشر می‏شود و گفته می‏شود کسانی که به آیات ما ایمان آوردند و مسلمان شدند به جز مسلمانانی که دوستدار اهل‏‌بیت هستند، همگی سرها را به زیر اندازند. آن گاه اعلام می‏شود: این است فاطمه دخت محمد(ص). او و همراهانش به سوی بهشت می‏روند. خداوند فرشته‌‏ای را خدمت وی می‏‌فرستد و می‏گوید: حاجتت را از من بخواه! فاطمه(س) عرض می‏دارد: پروردگارا! حاجت من آن است که مرا و کسانی را که فرزندان مرایاری کردند، مورد عفو قرار دهی.» (7)

5- فاطمه(ع) از نگاه امام محمدباقر(ع):

امام باقر(ع) به جابر روایت کردند که: «... چون قیامت ‏شود، جبرئیل ندا می‏دهد: خدیجه دختر خویلد کجاست؟ مریم دختر عمران، آسیه دختر مزاحم، ام کلثوم خواهر موسی کجایند؟ آنان از جای بر می‏‌خیزند... ای اهل محشر! امروز من کرامت را برای محمد و علی و حسن و حسین و فاطمه(ع) قرار دادم. سرها را پایین بیاندازید و چشم‌ها را فرو ببندید، چون فاطمه می‏خواهد به بهشت‏ برود. سپس جبرئیل ناقه‏‌ای بهشتی می‌‏آورد و آن حضرت را به بهشت می‏برد و لیکن ایشان وقتی نزدیک بهشت می‏رسد درنگ می‏کند. خداوند می‏‌فرماید: درنگ شما برای چیست؟ فاطمه می‏گوید: پروردگارا! دوست دارم در چنین روزی مقامم شناخته شود. خداوند می‏‌فرماید: ای دختر حبیبم! برگرد و نظر افکن و هرکس را که دوستی تو یا دوستی یکی از فرزندان تو در دلش باشد، او را گرفته و وارد بهشت کن.» در ادامه امام باقر(ع) می‏فرماید: «به خدا سوگند! ای جابر در آن روز فاطمه شیعیان و دوستانش را همانند پرنده‌‏ای که دانه خوب را از دانه بد جدا می‏کند، از بین جمعیت جدا می‏کند.» (8)

6- فاطمه(ع) از نگاه امام جعفر صادق(ع):

مرحوم مجلسی در ضمن روایتی از امام صادق(ع) نقل می‏کند: «فاطمه، صدیقه کبری است. محور حرکت انسان‌های گذشته، معرفت و شناخت ‏حضرت فاطمه بوده است.» (9) سید هاشم بحرانی روایت دیگری از امام صادق(ع) نقل می‏کند که: «نبوت هیچ پیامبری تکمیل نشد مگر این که به فضیلت آن حضرت اقرار نموده، محبت او را دارا باشد.» (10) امام صادق(ع) در ذیل آیه شریفه «اناانزلناه فی‏لیلة‏القدر»؛ می‏‌فرماید: منظور از«لیلة‏» فاطمه و منظور از«قدر» خداوند است. هرکس فاطمه را آن گونه که سزاوار است، بشناسد، «لیلة‏القدر» را درک کرده است.» (11)

7- فاطمه(ع) از نگاه امام موسی کاظم(ع):

امام کاظم(ع) می‌‏فرماید: «همانا فاطمه، صدیقه و شهیده است.»  (12) سلیمان جعفر می‏گوید: از امام کاظم(ع) شنیدم که فرمودند: «درخانه‌‏ای که اسم محمد یا علی، حسن، حسین، جعفر، عبدالله و از زنان فاطمه باشد، فقر و تنگدستی وارد نخواهد شد.» (13)

8- فاطمه(ع) از نگاه امام رضا(ع):

امام رضا(ع) از اجداد گرامیش نقل می‏کند که پیامبر(ص) به علی(ع) فرمودند: سه فضیلت‏ به تو داده شد که به من داده نشده است. علی(ع) عرض کرد: چه چیزهایی به من داده شده است؟ فرمود: تو پدر زنی چون من داری که من چنین پدر زنی ندارم، همسری چون فاطمه به تو داده شده که به من داده نشده است، حسن و حسین به تو داده شده که به من داده نشده است.» (14) امام رضا(ع) از پدران بزرگوار خود از رسول خدا(ص) نقل می‏کند که پس از ازدواج علی و فاطمه(ع) خداوند عزوجل فرمودند: «اگر علی(ع) را نمی‏‌آفریدم برای دخترت فاطمه همتا و همسری در روی زمین یافت نمی‏شد.» (15)

9- فاطمه(ع) از نگاه امام جواد(ع):

امام جواد(ع) خطاب به موسی بن قاسم که گفت: در حج از طرف مادرت نیز زیارت کردم و گاهی هم نکردم؛ فرمودند: «آن را زیاد کن، زیرا که برترین چیزی است که بدان عمل می‏کنی.» (16) زکریا بن آدم نقل می‏کند: «در محضر امام رضا(ع) بودم که امام جواد(ع) در حالی که بیش از چهار سال از عمرش نگذشته بود، وارد شد. وقتی نشست دستش را روی زمین قرار داد و سر به آسمان بلند نمود و مدتی طولانی به فکر فرو رفت. امام رضا(ع) فرمود: جانم فدایت! چرا این چنین در اندیشه‌‏ای؟ پاسخ داد: به جهت‏ ستم‌هایی که نسبت ‏به مادرم فاطمه(س) انجام دادند.» (17)

10- فاطمه(ع) از نگاه امام هادی(ع):

آن حضرت در مورد علت نام گذاری حضرت صدیقه طاهره(س) به«فاطمه‏»، از رسول خدا(ص) نقل می‏کند: «دخترم فاطمه را بدان جهت فاطمه نامیدند که خداوند عزوجل او و دوستانش را از آتش جهنم به دور نگه می‏دارد.» (18)

11- فاطمه(ع) از نگاه امام حسن عسکری(ع)

امام حسن عسکری(ع) از امام علی(ع)، از رسول خدا(ص) نقل می‏کند که: «آن هنگام که خداوند آدم و حوا را آفرید، آنان در بهشت‏ به خود مباهات می‏کردند. آدم به حوا گفت: خداوند هیچ مخلوقی بهتر از ما نیافریده است. خداوند به جبرئیل فرمود: این دو بنده‌‏ام را به فردوس برین ببر! زمانی که وارد فردوس شدند، چشمانشان به بانویی افتاد که جامه‌‏ای زیبا از جامه‏‌های بهشتی در برداشت و تاجی نورانی بر سرگذاشته و دو گوشواره درخشان به گوشش آویخته بود و بهشت از پرتو نور چهره‏اش درخشان بود. حضرت آدم به جبرئیل گفت: حبیبم جبرئیل! این بانو که از زیبایی چهره‏‌اش بهشت نورانی گشته، کیست؟ گفت: او فاطمه دختر محمد(ص) پیامبری از نسل تو است که در آخرالزمان خواهد آمد. گفت: این تاجی که برسردارد، چیست؟ پاسخ داد: شوهرش علی‏‌بن ابیطالب(ع) است. گفت: این دو گشواره که بر دو گوش او است چیست؟ پاسخ داد: دو فرزندش حسن و حسین می‏‌باشند. آدم گفت: حبیبم! آیا اینان پیش از من آفریده شده‌‏اند؟ گفت: بلی، اینان در علم مکنون خداوند چهارهزار سال پیش از آن که تو آفریده شوی، وجود داشتند.» (19)

12- فاطمه(ع) از نگاه امام مهدی (عج):

 حضرت بقیة‏الله(عج) فرمودند: «دختر رسول خدا فاطمه(س) برای من سرمشق و الگوی نیکویی است.» (20) امام مهدی(عج) که با ظهور خویش عالم را متحول می‏سازد، حضرت فاطمه(س) را الگوی عملی و حکومتی خویش می‏‌شمرد و این، حکایت از مقام عظمای بانوی عالم، حضرت زهرا(س) دارد.

پی‌‏نوشت‌ها:

1- فاطمة‏الزهرا من المهد الی‏اللحد، ص 609 و 610؛ روضة‏الواعظین، ص 151.
2- نهج البلاغه، نامه 28.
3- دیوان امام علی بن ‏ابیطالب(ع)، محمدعبدالرحمن عوض، ص 65.
4- بحارالانوار، ج 43، ص 81 و 82، حدیث 3.
5- همان، ج 45، ص 9.
6- همان، ج 43، ص 123، حدیث 31.
7- عوالم العلوم، 11/2/1780 و 1779.
8- بحارالانوار، ج 43، ص 64.
9- همان، ص 105.
10- مدینة‏المعاجز به نقل: فاطمة‏الزهرا بهجة‏القلب المصطفی، ص 86.
11- بحارالانوار، ج 43، ص 65، حدیث 580.
12- مرآة‏العقول، ج 5، ص 315.
13- سفینة‏البحار، ج 4، ص 295.
14- مسندالرضا، ج 1، ص 119، حدیث 81.
15- همان، ج 1، ص 141، حدیث 177.
16- اصول کافی، ج 4، ص 314، حدیث 2.
17- بحارالانوار، ج 50، ص 59.
18- لسان المیزان، ج 3، ص 346.
19- بحارالانوار، ج 53، ص 180.
20- اهم منابع از کتب روایی و مذهبی بوده است. بویژه اصول کافی و بحارالانوار و مجلات پیام زن و آینه عصمت.