امام حسن عسکری(ع) پرچمدار مکتب مهدوی

امام حسن عسکری در سال 232 هجری قمری در مدینه به دنیا آمدند و در عمر کوتاه 29 سال خود قدم های مهم و تأثیر گذاری در جهت نشر و ترویج اسلام ناب محمدی برداشتند به همین خاطر حکام ستمگر عباسی، وجود این امام همام را برتابیدند و ایشان را در سن 29 سالگی به شهادت رساندند.

امام حسن عسکری(ع) داناترین و زاهدترین انسان عصر خود بودند

دوران زندگی امام حسن عسکری(ع) در دو شهر مدینه و سامرا سپری شد و ایشان 13 سال اول زندگی خود را در مدینه گذراندند و سپس به سامرا مهاجرت کرده و 16 سال در این شهر اقامت داشتند و نکته قابل توجه درباره زندگی امام حسن(ع) آن است که ایشان سه سال از مدت شش سال امامت خود را در زندان های عباسی سپری کردند که این امر نشان از نگرانی حکام آن دوران از روشنگری های امام حسن عسکری(ع) بوده است.

امام حسن عسکری(ع) به اتفاق نظر دشمنان و دوستان اهل بیت، داناترین و زاهدترین انسان عصر خود بودند و هر کس که با ایشان معاشرت می‌کردند به مقام علمی آنان پی می‌بردند و حتی برخی عناصر حاضر در دستگاه عباسی نیز همواره از ایشان با احترام یاد می‌کردند.

دوران امام حسن عسکری(ع) دوران اوج‌گیری قدرت عباسیان بود به همین دلیل جو خفقان و عدم آزادی نشر مفاهیم شیعی در جامعه آن روز وجود داشت، به طوری که حکومت اموال شیعیان را مصادره و در اختیار دشمنان تشیع قرار می‌داد و امام حسن و اصحاب ایشان مورد مراقبت های شدید دستگاه عباسی قرار داشتند، به همین خاطر این امام همام فعالیت‌های فرهنگی را در دستور کار خود قرار دادند و در این زمینه تحولات جدی در علوم دینی ایجاد کردند.

در زمان امام یازدهم تعلیمات عالیه قرآنی و نشر احکام الهی و مناظرات کلامی جنبش علمی خاصی را تجدید کرد و امام حسن عسکری (ع) توانستند با بهره گیری از تعالیم حیات بخش کلام وحی راه مستقیم عترت و شیوه صحیح تفسیر قرآن را به مردم و به ویژه برای اصحاب بزرگوارش روشن کنند.

مقابله امام حسن عسکری(ع) با انحرافات دینی و معرفتی

امام حسن عسکری(ع) اگرچه دوران امامتشان کوتاه بود اما در همین مدت نیز ایشان تأثیرات شگرفی را در احیای معارف اسلامی ایجاد کردند.

پس از شهادت امام رضا(ع)، حکومت عباسی، شیعیان و امامان معصوم را در بدترین تنگناها قرار داده و انحرافات اساسی در مبانی دینی و معرفتی اسلام به وجود آوردند اما امام حسن(ع) با رویکرد فرهنگی با این انحرافات مقابله کرده و مبانی تشیع را حفظ کردند.

با توجه به خفقان حاکم در زمان امام حسن عسکری(ع) ایشان به تربیت شاگردان متعهد و متخصص پرداخته و با اعزام آنان به بلاد و کشورهای دیگر زمینه آشنایی مردم سایر نقاط جهان را با معارف اسلامی آشنا ساخته و زمینه معرفی امام عصر(عج) به عنوان امام دوازدهم را نیز فراهم کردند.

امام حسن عسکری(ع) در سن 22 سالگی به امامت رسیدند و از همان ابتدای امامت خود تحت شدیدترین مراقبت های مأموران عباسی قرار داشتند به طوری که ایشان حتی برای زیارت و برخی امور خود نمی توانستند از منزل و محل اقامت خود خارج شوند، به همین خاطر این امام همام از هر فرصت کوچکی برای پیشبرد مبانی اسلامی استفاده می کردند.

عباسیان برای شناسایی جانشین امام عسکری(ع) حساسیت و توجه فوق‌العاده‌ای نشان می‌دادند، آنان بنا به روایات و اخبار متواتر شنیده بودند که مهدی موعود(ع) که حکومت‌های خودکامه را نابود می‌سازد، از نسل امام حسن عسکری(ع) است، عباسیان برای جلوگیری از ادامه نسل آن حضرت دست به اقدامات بسیاری می‌زدند، لذا سیاست اندیشمندانه امام عسکری‌(ع) در این خصوص، مخفی نگه داشتن فرزند خود از دیگران چه قبل از تولد و چه بعد از آن بود. اهتمام امام عسکری‌(ع) به مخفی نگه داشتن این راز تا بدان جا بود.

امام حسن عسکری(ع) وظیفه مسلمانان در دوران غیبت را تبیین کردند

امام حسن عسکری(ع) در شرائط سخت و دشواری به مقام امامت رسیدند زیرا از طرفی جو خفقان توسط حکام عباسی در جامعه اسلامی حکمفرما بود و از طرف دیگر ایشان باید زمینه امامت حضرت حجت و وظیفه مسلمانان در دوران غیبت را تبیین می‌کردند.

جامعه اسلامی که از زمان نبی مکرم اسلام تا زمان امام حسن عسکری(ع) همواره بدون واسطه با نائب خداوند بر روی زمین سخن می‌گفتند اکنون باید خود را برای دوران غیبت صغری و کبری امام زمان(عج) آماده می‌کردند که این امر به سادگی میسر نمی‌شد.

امام یازدهم با توجه به رویکرد فرهنگی و تبیینی خود، شاگردانی را پرورش دادند و به عنوان نماینده امام به مناطق مختلف جهان فرستادند تا هم به گسترش فرهنگ اسلامی بپردازند و هم زمینه را برای دوران پس از غیبت امام زمان(عج) فراهم آوردند.

با وجود فشارها و کنترل‌های شدید و بی‌وقفه عباسیان، امام حسن عسکری(ع) یک سلسله اقدامات مؤثر در جهت حفظ اسلام انجام دادند که می‌توان تشکیل حوزه علمیه، ارتباط با پیروان خود در مناطق مختلف به‌‌طور سری و پنهانی، تربیت شاگردان متعدد برای تقویت فکری و معنوی شبکه ارتباطی وکالت،  پشتیبانی مالی از شیعیان و محبان و آماده‌سازی شرایط برای دوران غیبت اشاره کرد.

محدودیت‌های وسیع و همه جانبه علیه امام حسن عسکری(ع) و سرکوب و ترور افراد متهم به جانبداری از خاندان رسالت، مانع از فعالیتهای امام(ع) نشد، زیرا صفحات تاریخ شاهد حضور علمی و فرهنگی امام در متن زندگی مردم آن عصر است که نقل صدها سخن و نامه بوده و آثار پر برکت علمی و دینی نیز این حضور را اثبات می‌کند.

گروه‌ها و فرقه‌های منحرف مذهبی، از بزرگترین عوامل اختلاف و پراکندگی در بین مسلمانان بودند که از زمان امیر مؤمنان(ع) به بعد شاهد تأسیس و حضور این گروهها هستیم و ائمه معصوم(ع) هر کدام بنا به مصالح و اقتضای عصر و زمان، شیوه هایی را در برخورد با این گروه‌ها انتخاب می‌کردند و و همواره برای طرد و نفی آنان تلاش داشتند و امام عسکری(ع) نیز همانند اجداد بزرگوارش با گروه‌های حق ستیز، موضعی تند و قوی داشت.

منبع: مهر