راز و رمز نیمه شعبان و سوم شعبان

راز و رمز نیمه شعبان و سوم شعبان

تنها ماهی که در آن، شهادت هیچ یک از معصومان واقع نشده، ماه شعبان است. ماهی سرتاسر شادی، خیر و برکت که مهم‌ترین آنان، تولد دو امام همام است.

چه راز و رمزی بین سالار شهیدان علیهم السلام و نهمین فرزندش وجود دارد؟

چرا باید در شب میلاد امام حسین علیهم السلام لحظه‌ها را با یاد و نام امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف چراغانی کرد؟

چرا باید برترین و بهترین عمل در شب نیمه شعبان، زیارت امام حسین علیهم السلام باشد؟

بارزترین پیوند این دو دردانه هستی چیست؟

سوم شعبان و نیمه شعبان
یکی از اعمال سالروز میلاد امام حسین علیهم السلام دعایی است که در توقیع مبارک امام حسن عسکری علیهم السلامبه قاسم بن علاء همدانی آمده است. در فرازی از این دعا عرضه می‌داریم:

ِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ الْمَوْلُودِ فِی هَذَا الْیَوْمِ الْمَوْعُودِ بِشَهَادَتِهِ قَبْلَ اسْتِهْلَالِهِ وَ وِلَادَتِهِ بَکَتْهُ السَّمَاءُ وَ مَنْ فِیهَا وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ عَلَیْهَا وَ لَمَّا یَطَأْ لَابَتَیْهَا قَتِیلِ الْعَبْرَةِ وَ سَیِّدِ الْأُسْرَةِ الْمَمْدُودِ بِالنُّصْرَةِ یَوْمَ الْکَرَّةِ الْمُعَوَّضِ مِنْ قَتْلِهِ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ نَسْلِهِ وَ الشِّفَاءَ فِی تُرْبَتِهِ وَ الْفَوْزَ مَعَهُ فِی أَوْبَتِهِ وَ الْأَوْصِیَاءَ مِنْ عِتْرَتِهِ بَعْدَ قَائِمِهِمْ وَ غَیْبَتِه.[1]

پروردگارا! از تو می‌خواهم به حق مولود این روز؛ کسی که وعده و خبر شهادتش، قبل از تولدش داده شده و آسمان و هر کس در آن بود و زمین و هر کس روی آن بود، بر او گریستند.

در عوض شهادتش، امامان از نسل او قرار داده شدند و شفا در تربت او جای گرفت و فوز و رستگاری با او مقرر شد، در روز رجوع و بازگشت او و اوصیای خاندان وی، بعد از قائم آنان و سپری‌ شدن غیبت او.[2]

روز تولد امام حسین علیهم السلام سخن از ایام بعد از غیبت فرزندش امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است. یعنی این که رجوع و بازگشت آن بزرگواران، بعد از انقضا و سپری‌شدن ایام غیبت ولی الله الاعظم است؛ ولی چون آن حضرت ظهور فرماید، زمینه آمدن آن انوار طیبه، فراهم خواهد شد و‌ آنان نیز بعد از آن خواهند آمد.

البته از بعضی اخبار رجعت استفاده می‌شود که آمدن آن انوار طیبه، بعد از انقضای ایام غیبت و نیز سپری‌شدن دوران حکومت و فرمانفرمایی آن ولی دوران و صاحب العصر و الزمان است.[3]

نیمه شعبان و یاد امام حسین(ع)
زیارت امام حسین علیهم السلام همیشه و همواره مورد سفارش و تأکید بوده است؛ اما شب میلاد امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از شب‌های زیارتی مخصوص سالار شهیدان حسین بن علی علیهم السلام است. امام صادق علیهم السلام در این باره می‌فرماید:
هر کس شب نیمه شعبان، مرقد امام حسین علیهم السلام را زیارت کند، خداوند متعال گناهان او را می‌بخشد.[4]
از امام پرسیدند: «آیا خداوند عزوجل تمام گناهان را می‌آمرزد؟» امام علیهم السلام فرمود:
آیا این را برای زائران حسین علیهم السلام زیاد می‌دانید؟ چگونه نیامرزد؟ در حالی که زائر حسین، مانند کسی است که خداوند عزیز و بلند مرتبه را در عرش زیارت کرده باشد.[5]

در روایت دیگری امام صادق علیهم السلام در این‌باره می‌فرماید:
در نیمۀ شعبان، منادی‌ای از آسمان ندا می‌کند: «ای زائران حسین! برگردید؛ در حالی که آمرزیده شده‌اید و ثواب شما بر خدا و نبی او حضرت محمد صل الله علیه و آله و سلم است.» [6]

آن حضرت همچنین می‌فرماید:
زمانی که اول ماه شعبان فرا رسد، منادی‌ای از زیر عرش ندا می‌دهد: «ای کسانی که در کوی حسین بار انداخته‌اید! شب نیمه شعبان را از زیارت آن حضرت خالی مگذارید؛ زیرا اگر بدانید در زیارت نیمه شعبان چه مقدار اجر و ثواب است، سال بر شما طولانی می‌شد، تا نیمه شعبان فرا رسد.»[7]

امام صادق علیهم السلام به یونس بن یعقوب می‌فرماید:
ای یونس! شب نیمه شعبان، خداوند هر مؤمنی را که زائر امام حسین علیهم السلام باشد می‌آمرزد و به آنان گفته می‌شود: «کارهایتان را از نو آغاز کنید.»

یونس به امام عرض می‌کند: «آیا این اجر و ثواب برای کسی است که در شب نیمه شعبان امام حسین علیهم السلام را زیارت کند؟» امام علیهم السلام فرمود: «اگر مردم می‌دانستند چه ثواب‌هایی برای زائران کوی حسینی است، مردان در نبودن مرکب، سوار بر چوب شده و به زیارت امام حسین علیهم السلام می‌شتافتند.»[8]

این فرمایش امام علیهم السلام اهتمام زیارت امام حسین علیهم السلام در شب میلاد امام زمان علیهم السلام را بسیار واضح می‌سازد. در عظمت فضیلت زیارت امام حسین علیهم السلام همین بس که امام سجاد علیهم السلام می‌فرماید:
هر کس دوست دارد با یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر مصافحه کند، امام حسین علیهم السلام را در شب نیمه شعبان زیارت کند که فرشتگان و ارواح پیامبران، برای زیارت آن حضرت، از خداوند کسب اجازه می‌کنند و به ایشان اجازه داده می‌شود؛ پس خوشا به حال کسانی که با ایشان، مصافحه کرده و ایشان با آن‌ها مصافحه کنند.[9]

تحلیل تولد و یاد
چرا در تولد او باید نام دیگری بر لب نقش ببندد؟ چرا هر دو نام با هم پیوند خورده است؟ تا حدی که در شادی و غم، تفکیک آن دو ممکن و میسر نیست؟
در میلاد امام حسین علیهم السلام خداوند متعال برای حضرت زهرا علیها السلام چشم روشنی می‌فرستد[10] و در آن، نام مبارک آخرین حجت الهی با خصوصیات و صفات و ویژگی‌های منحصر به فرد برجسته می‌شود.

در میلاد امام زمان علیهم السلام نیز عاشقان و شیفتگان، یاد اباعبدالله علیهم السلام را در دل‌های خود احیا می‌کنند و جان خود را صفا می‌بخشند.
روشن است که زندگی و قیام حسین علیهم السلام بدون زندگانی و قیام مهدی علیهم السلام نافرجام است و فرجام آخرین دولت، در گرو زمینه‌هایی است که سالار شهیدان آن را فراهم کرده است.

پشتوانه انتظار و حکومت عدل جهانی، عاشورا است و ظهور، تنها پاسخ کربلا است. بی‌شک، دو جریان مهم عاشورا و ظهور، ارتباط تنگاتنگی دارند که پرده و حجاب این ارتباط، با راز و رمز رهبران آن کنار زدنی است.

.............................
1. بحارالانوار، ج 98، ص 347، باب 28.
2. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، اعمال نیمه شعبان.
3. کریمی جهرمی، بررسی مقایسه‌ای بین حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و امام حسین علیه السلام، ص 19.
4. ابن قولویه، کامل الزیارات، ص 198، باب 72، ح 6.
5. سیدبن طاووس، اقبال الاعمال،‌ ج 3، ص 340؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 101، ص 98.
6. ابن قولویه، کامل الزیارات، ص 197.
7. سیدبن طاووس، اقبال الاعمال، ج 3، ص 339؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 101، ص 98.
8. ابن قولویه، کامل الزیارات، ص 199؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 101، ص 95.
9. همان، ص 197، شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج 6، ص 48.
10. این چشم‌روشنی، همان حدیث لوح است.

پدیدآورنده: محمدرضا فؤادیان